Νότια Κρήτη, Λισσός, Κρητη, Λιβυκο πελαγος, Notia Kriti
Η Λισσός είναι αρχαία πόλη στη Νότια Κρήτη, που τα ερείπιά της σώζονται ανάμεσα στη Παλιόχωρα και τη Σούγια. Ήταν πολύ σημαντική και ακμάζουσα πόλη, για πολλούς αιώνες, και γι αυτό είχε τη δύναμη να κόβει και το δικό της νόμισμα, το “Λίσσιον”, που από τη μια πλευρά παρίστανε τη θεά Άρτεμις και από την άλλη ένα δελφίνι.
Η Λισσός ήταν γνωστή για το περίφημο Ασκληπιείο της, δωρικού ρυθμού, όπου βρέθηκαν αρκετά αγάλματα, του Ασκληπιού, της Θεάς Υγείας, του Πλούτωνα καθώς και αρκετά με αφιερώσεις σε αυτούς. Το πάτωμα είναι ψηφιδωτό με υπέροχα χρωματιστά κομμάτια, όπου παριστούν ένα σύμπλεγμα γεωμετρικών σχημάτων και ζώων. Η πόλη είχε δεξαμενή νερού, θέατρο και θερμά λουτρά από τους Ρωμαϊκούς χρόνους. Η Λισσός άνθισε τους Ελληνιστικούς χρόνους, καθώς και τη Ρωμαϊκή και Βυζαντινή περίοδο. Από τη Βυζαντινή περίοδο υπάρχουν τα ερείπια δύο Χριστιανικών εκκλησιών Βασιλικής αρχιτεκτονικής, με ψηφιδωτά πατώματα, εκεί όπου σήμερα βρίσκονται τα παρεκκλήσια της Παναγίας και του Αγίου Κύρηκου. Το Ασκληπιείο καταστράφηκε από μεγάλο σεισμό, αλλά σώζεται το ψηφιδωτό πάτωμα του.
