Σφακιά, νότια Κρήτη, Χανιά, Χώρα Σφακίων, Notia Kriti
Τα Σφακιά είναι περιοχή της Νότιας Κρήτης που πήρε το όνομά της από το μεγαλύτερο χωριό που βρίσκεται εκεί, τη Χώρα Σφακίων. Η Χώρα Σφακίων συχνά αναφέρεται για συντομία απλά "Σφακιά". Η περιοχή των Σφακίων είναι η πιο αραιοκατοικημένη της Ελλάδας και η Χώρα Σφακίων, αν και από τα σημαντικότερα και διασημότερα χωριά της Κρήτης, φτάνει μετά βίας τους 300 μόνιμους κατοίκους.
Ολόκληρη η περιοχή -στην οποία βέβαια περιλαμβάνεται και το Φραγκοκάστελλο- χαρακτηρίζεται από άγρια ορεινή ομορφιά που συνδυάζεται με μοναδικό τρόπο με τη θάλασσα. Από τη Μαδάρα (Λευκά Όρη) μεγάλα καταπράσινα φαράγγια κατηφορίζουν προς το Λιβυκό Πέλαγος, δίνοντας την εντύπωση σ' αυτόν που τα κοιτά από ψηλά, πως έσχισε ο Θεός τα βουνά για να περνούν οι Σφακιανοί! Και πράγματι, στην πολυτάραχη, ματοβαμμένη αλλά ηρωική ιστορία των Σφακίων, ήταν πολλές οι φορές που οι γενναίοι αντάρτες Σφακιανοί, αγωνιζόμενοι για τη λευτεριά, αναγκάστηκαν να κρυφτούν σε αυτά τα φαράγγια. Τα Σφακιά περιλαμβάνουν το μεγαλύτερο τμήμα της οροσειράς Λευκά Όρη ή Μαδάρα με ψηλότερη κορυφή τις Πάχνες (2454 μέτρα). Επίσης περιλαμβάνουν το φαράγγι της Σαμαριάς, το μεγαλύτερο της Ευρώπης και ένα από τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα στην Κρήτη. Αλλά και τα φαράγγια του Κλάδου, τα Δώματα, το φαράγγι της Ελυγιάς, της Αράδαινας, το Σφακιανό, της Ίμπρου, του Ασφένδου και το φαράγγι του Καλλικράτη. Γι αυτό, από πολλούς υποστηρίζεται ότι η ονομασία "Σφακιά", σημαινει "η χώρα των φαραγγιών" και προέρχεται από τη λέξη "Σφαξ" που σημαίνει "γήινο χάσμα".
Οι Σφακιανοί περηφανεύονται ότι είναι απόγονοι των Δωριέων που κατέβηκαν πάνω από 2500 χρόνια πριν στην Κρήτη. Γι αυτό εξάλλου διαφέρουν στην εμφάνιση από τους υπόλοιπους Κρητικούς. Εδώ θα συναντήσετε πολύ περισσότερο από ότι στην υπόλοιπη Κρήτη, ψηλούς, ξανθούς άντρες και γυναίκες, με ανοιχτόχρωμα μάτια και δέρμα.
Οι Σφακιανοί ήταν κάποτε σπουδαίοι ναυτικοί και ακόμη σπουδαιότεροι πειρατές, αλλά πάντα ήταν σπουδαίοι πολεμιστές που πρωτοστάτησαν σε όλους τους αγώνες για την ελευθερία.
Οι Σφακιανοί περηφανεύονται ότι είναι απόγονοι των Δωριέων που κατέβηκαν πάνω από 2500 χρόνια πριν στην Κρήτη. Γι αυτό εξάλλου διαφέρουν στην εμφάνιση από τους υπόλοιπους Κρητικούς. Εδώ θα συναντήσετε πολύ περισσότερο από ότι στην υπόλοιπη Κρήτη, ψηλούς, ξανθούς άντρες και γυναίκες, με ανοιχτόχρωμα μάτια και δέρμα.
Οι Σφακιανοί ήταν κάποτε σπουδαίοι ναυτικοί και ακόμη σπουδαιότεροι πειρατές, αλλά πάντα ήταν σπουδαίοι πολεμιστές που πρωτοστάτησαν σε όλους τους αγώνες για την ελευθερία.
Σύμφωνα με τον Άγγλο ιστορικό και συγγραφέα Pasley "Η φυλή των Σφακιανών είναι όντως η καθαρότερη καταγωγή των Κρητών, διότι η αγνότητά τους διατηρήθηκε από την ορεινή και απόμακρη θέση της περιοχής. Έτσι, διεσώθησαν στα Σφακιά αρχαία ήθη και έθιμα της Κρήτης και γλωσικοί ιδιωματισμοί που κατάγονται από την εποχή του Μίνωα."
Από τη Χώρα Σφακίων φεύγουν και τα καραβάκια για την παραδεισένια Γαύδο: το νοτιότερο άκρο της Ευρώπης.
