Η Χρυσή είναι ένας προορισμός που προτείνεται από όλους τους τουριστικούς οδηγούς και όχι άδικα. Βρίσκεται στα ανοιχτά της Ιεράπετρας – επτά μίλια νότια – και είναι ένα νησάκι καλυμμένο από ένα πανέμορφο κεδροδάσος και περιστοιχισμένο από παραλίες στρωμένες με ροζ θραύσματα οστράκων και θάλασσα με κρυσταλλένια νερά.
Είναι ένα από τα 81 ακατοίκητα νησιά της Κρήτης. Πιο γνωστό είναι με την ονομασία Γαϊδουρονήσι. Οι κάτοικοι της Ιεράπετρας το αποκαλούν απλά "Νησί", καθώς η σχέση τους μαζί του είναι ιδιαίτερη. Βρίσκεται 8 ναυτικά μίλια νότια της Ιεράπετρας στο Λιβυκό Πέλαγος.
Είναι σχεδόν επίπεδο με κύριο χαρακτηριστικό του την πληθώρα των κοχυλιών στη βόρεια παραλία (Μπελεγρίνα), τις ξανθές παραλίες, τα γαλαζοπράσινα νερά του και το δάσος κέδρων.
Έχει μέγιστο μήκος 5 χλμ και μέσο πλάτος 1 χλμ. Το ψηλότερο μέρος είναι η κορυφή Κεφάλα στα 31 μέτρα.
Το δάσος κέδρων που υπάρχει στο νησί έχει έκταση 350 στρέμματα με μέσο όρο 14 δέντρα ανά στρέμμα ηλικίας 200 ετών. Περί το 70% της επιφανείας του νησιού καλύπτεται από δενδρώδη και θαμνώδη βλάστηση. Ο αριθμός των φυτικών ειδών της Χρυσής, αντιστοιχεί στο 1/20 της κρητικής χλωρίδος! Έως σήμερα έχουν καταγραφεί πάνω από 100 είδη φυτών στην Χρυσή! Εξ αυτών, τα 13 είδη είναι ενδημικά της Ελλάδος, εκ των οποίων 5 είναι ενδημικά της Κρήτης και ένα είδος είναι ενδημικό της Χρυσής! Αρκετά είδη είναι σπάνια και απειλούμενα και προστατεύονται με διεθνείς συμβάσεις και νόμους. Το είδος, το οποίο απαντάται ως ενδημικό της Χρυσής και που σ’ ολόκληρον τον κόσμο υπάρχει μόνο στο νησάκι αυτό, είναι ένα είδος κολχικού (το Colchicum costurieri).
Στο δυτικό μέρος του νησιού ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφτεί το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου (πιθανότατα χτισμένο τον 13ο αιώνα), την παλιά αλυκή που ακόμα μαζεύει αλάτι, τους λαξευτούς τάφους της Ρωμαϊκής περιόδου, τον αρχαίο λιμενοβραχίονα και το φάρο.
Παρόλο που η ανθρώπινη παρουσία στο Γαϊδουρονήσι αναφέρεται ότι άρχισε κατά τη Μινωική Περίοδο, φαίνεται ότι το νησί δεν έχει επηρεαστεί απ' αυτήν.
Ο Stasiasmus αναφέρει ότι η Ιεράπετρα έχει ένα νησί με το όνομα Χρυσή, το οποίο έχει νερό και λιμάνι. Ο Buondelmonti (το 1945) αναφέρει ότι η Χρυσή ένα σχεδόν ακαλλιέργητο νησί με σχοίνους και κέδρους.
Ο θαλάσσιος πλούτος της Χρυσής είναι υπέροχος. Τα απολιθώματα που έχουν βρεθεί πάνω σε ηφαιστειακά πετρώματα χρονολογούνται από 350.000 έως 70.000 χρόνια, όταν το νησί ήταν ακόμα βυθισμένο στο νερό. Συνολικά έχουν βρεθεί 49 είδη απολιθωμάτων. Μεγάλος αριθμός από αυτά βρίσκονται ακόμα και σήμερα στη θαλάσσια περιοχή γύρω από τη Χρυσή σε μεγάλους πληθυσμούς με αποτέλεσμα τον κατακλυσμό των βόρειων ακτών (Μπελεγρίνα, Χατζηβόλακα, Καταπρόσωπο) με τεράστιο αριθμό κοχυλιών, που αποτελούν ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του νησιού.
700 μέτρα ανατολικά της Χρυσής βρίσκεται το Μικρονήσι, ένα βραχώδες νησάκι συνολικής έκτασης 117 στρεμμάτων. Στο Μικρονήσι φωλιάζουν εκατοντάδες χιλιάδες ζευγάρια γλάρων.
Από τα μέσα Μαΐου έως τα τέλη Οκτωβρίου εκτελούνται καθημερινά δρομολόγια σκαφών από το λιμάνι της Ιεράπετρας στις 10:30. Μετά από ταξίδι μίας ώρας περίπου γίνεται η αποβίβαση στο νότιο μέρος του νησιού στη θέση "Βουγιού Μάτι", δίπλα στη δημοτική ταβέρνα. Από το χώρο της αποβίβασης υπάρχει μονοπάτι, που οδηγεί τον επισκέπτη στο βόρειο τμήμα του νησιού, στον όρμο της Μπελεγρίνας.
Ο επισκέπτης σε διάστημα περίπου έξι ωρών έχει το χρόνο να περιπλανηθεί στις απέραντες παραλίες, να απολαύσει τα γαλαζοπράσινα νερά, να επισκεφτεί το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, και να αφήσει αυτό το μοναδικό οικοσύστημα να του κλέψει την καρδιά και να τον κάνει να ονειροπολήσει.
Η Χρυσή, λόγω του απείρου κάλλους και του οικοσυστήματός της έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα προστασίας τοπίων φυσικού κάλλους NATURA 2000. Ο επισκέπτης καλείται να σεβαστεί και να μη διαταράξει αυτό το τόσο εύθραυστο περιβάλλον. Απαγορεύεται η οποιαδήποτε μορφή ρύπανσης, η συλλογή κοχυλιών και πετρωμάτων, η μετακίνηση εκτός των οροθετημένων μονοπατιών και η κατασκήνωση.
